การหย่าร้างในประเทศไทย
จากสถิติสำนักงานทะเบียนราษฎร กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย พบว่าอัตราการหย่าของคนไทยเพิ่มขึ้นเกือบ 50% ของคนที่จดทะเบียนสมรส ตั้งแต่ 2560 – 2564 โดยปัจจัยหลักในการ “หย่าร้าง” มากที่สุดอันดับ 1 มาจากเรื่อง “ความรุนแรงในครอบครัว” โดยเฉพาะฝ่ายสามีทำร้ายร่างกายภรรยาจนทนไม่ไหว ถึงแม้จะพยายามไกล่เกลี่ยแล้ว จนไม่สามารถอยู่ร่วมกันได้ ตามมาคือเรื่องการนอกใจและปัญหายาเสพติด
สำหรับการหย่าร้างในประเทศไทย มีอยู่ 2 รูปแบบคือ การหย่าโดยความยินยอม และการฟ้องหย่า ในกรณีที่คู่สมรสทั้งสองฝ่ายเป็นคนไทยและอาศัยอยู่ในประเทศไทย การดำเนินการหย่าค่อนข้างเป็นเรื่องง่าย แต่ถ้าคู่สมรสฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่สมัครใจหรือเป็นคนต่างชาติและมีการจดทะเบียนสมรสที่ต่างประเทศ การดำเนินการฟ้องหย่าจะมีความซับซ้อนมากขึ้น เรื่องจากมีหลายปัจจัยเข้ามาเกี่ยวข้อง จึงมีความจำเป็นที่จะต้องได้รับความช่วยเหลือและแนะนำแนวทางกฎหมายของทนายความเพื่อดำเนินการดังกล่าว
การหย่าโดยความยินยอม เป็นกรณีที่ทั้งคู่มีเจตนาที่จะสิ้นสุดการอยู่กินฉันสามีภริยาและตกลงที่จะหย่ากันได้เองโดยไม่มีข้อโต้แย้งใดๆ ซึ่งตามกฎหมายบังคับให้การหย่าลักษณะนี้ ต้องทำเป็นหนังสือและมีพยานลงชื่ออย่างน้อย 2 คน โดยหากท่านได้จดทะเบียนสมรสที่สำนักงานเขตในพื้นที่หรืออำเภอ ท่านสามารถดำเนินการจดทะเบียนการหย่าต่อนายทะเบียนที่สำนักงานเขตในพื้นที่หรืออำเภอใดก็ได้ที่สะดวก การหย่าจึงจะสมบูรณ์ตามกฎหมาย
หลักฐานที่ท่านต้องนำไปแสดงในวันจดทะเบียนหย่า
การหย่าลักษณะนี้ เป็นกรณีที่คู่สมรสฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งต้องการหย่า แต่อีกฝ่ายไม่ยินยอม การดำเนินการฟ้องหย่าลักษณะนี้จึงจำต้องยื่นฟ้องต่อศาล โดยอ้างมูลเหตุในการหย่าตามที่กฎหมายกำหนด คือ
นอกจากนี้ คู่สมรสฝ่ายที่ฟ้องยังมีสิทธิตามกฎหมายบางประการ เช่น สิทธิเรียกค่าทดแทน จากชู้ของคู่สมรสของตนหรือเพราะเหตุหย่าตามข้อ 3.2 (3), (4), (8) โดยเป็นเพราะความผิดของอีกฝ่ายหนึ่ง, สิทธิเรียกค่าเลี้ยงชีพ เหตุเพราะความผิดของคู่สมรสของตน และการหย่านั้นทำให้อีกฝ่ายยากจนลง เพราะไม่มีรายได้จากทรัพย์สิน หรือการงานที่เคยทำอยู่ระหว่างสมรส โดยสิทธินี้ ตามกฎหมายกำหนดให้ต้องฟ้องหรือฟ้องแย้งมาในคดีที่ฟ้องด้วย มิเช่นนั้นหมดสิทธิ โดยการหย่าโดยคำพิพากษาของศาลจะมีผลตั้งแต่เวลาที่ศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุด แม้จะยังไม่จดทะเบียนหย่าก็ตาม
เบื้องต้นในการเตรียมตัวสำหรับการฟ้องหย่านั้น ท่านควรปรึกษาทนายความเพื่อวางแผนแนวทางในการดำเนินการฟ้องหย่า และหลักฐานที่สำคัญอันเกี่ยวกับเหตุแห่งการหย่าก่อนที่จะยื่นฟ้องต่อศาล ในกรณีที่ท่านอยู่ต่างประเทศ ทนายความสามารถยื่นฟ้องหย่าแทนท่านได้ แต่ท่านยังจำเป็นต้องมาศาลเมื่อศาลพิจารณาการฟ้องหย่า ส่วนคู่สมรสของท่านจะได้รับหมายจากศาลเกี่ยวกับการดำเนินการหย่า หากคู่สมรสของท่านไม่ตอบหมายศาลภายในเวลาที่กำหนด ศาลจะดำเนินคดีหย่าต่อไปโดยถือเป็นการผิดนัด
กรณีที่คู่สมรสของท่านเป็นคนต่างชาติ จะต้องพิจารณาถึงกฎหมายของประเทศที่ใช้ในขณะจดทะเบียนสมรส เพราะกฎหมายบางประเทศ เช่น อเมริกา การหย่ากันได้นั้นจะได้รับอนุญาตจากศาลเสียก่อน ซึ่งจะต้องมีภาระการพิสูจน์ในเรื่องกฎหมายต่างประเทศต่อศาลตามกฎหมายขัดกัน